Khoảnh khắc trong ngày

Hai mươi ba giờ  

Choàng tỉnh dậy. Đèn mấy phòng đều sáng đến lóa mắt. Nghiêng sang phải, thấy Hiển nằm ngoẹo đầu, tóc bơ phờ, một bên mép trễ xuống, hơi thở nặng nhọc từng nhịp, từng nhịp như bị tắc, bị dồn ứ ở đâu trong cổ họng.

      Đầu nặng như có đai quanh bó chặt lấy thái dương. À, đang ngủ ở nhà mình cơ mà. Chợt nhớ đêm nay là đêm thứ hai không còn mẹ nữa. Nước mắt ứa ra, chẩy xuống một bên vành tai nóng rực. Mọi khi vào giờ này mới rời bàn máy tính, hé cửa buồng mẹ kiểm tra. Mẹ thường đi nằm lúc hơn 22g sau khi che vợi ánh sáng của chiếc bóng đèn ngủ nhỏ xíu trong góc phòng bằng một cuốn lịch cũ. Người già đêm hay phải dậy đi tiểu. Mẹ giữ chút ánh sáng để còn tìm cái gậy dựng ở cạnh giường.

     Chiều muộn hai vợ chồng mới từ quê lên Hà Nội, ăn uống quấy quá rồi lăn ra ngủ, không cả tắt đèn. Hơn một tuần hầu như không ngủ. Bây giờ thì cửa căn buồng mẹ vẫn đang mở toang, trống huơ trống hoác. Chiếc gối trên giường mẹ để lệch về một bên. Ánh đèn từ phòng ngoài rọi vào, hắt chéo lên tường một mảng sáng rực rỡ. Mẹ ơi, phần xác mẹ đã nằm yên dưới ba thước đất, hồn mẹ ở đâu?

     Đang ngồi miên man nghĩ, liếc thấy đã hơn 3.00 sáng. Cái giờ cũng hay chợt thức khi nghe tiếng lộc cộc từ bên buồng mẹ. Cửa buồng ngủ luôn để ngỏ từ ngày mẹ ở đây để còn nghe tiếng động từ buồng bên cạnh. Nhà chỉ có 3 mẹ con, mẹ thích ngủ một mình. “mẹ hay phải dậy đêm, đứa nào nằm với mẹ rồi cũng mất ngủ lây. Cứ để mẹ ngủ một mình cũng được, cần thì mẹ gọi”. Nói thế là với con giai, con dâu thôi, chứ con gái thì khác, vẫn được ngủ cùng mẹ kia mà.

     Yên tĩnh quá. Đêm đầu hè sau ngày cốc vũ, có “rét nàng Bân” nên không thấy oi nồng. Mọi khi vào giờ này, đều như vắt chanh, mẹ khua gậy lộc cộc, lộc cộc vào buồng vệ sinh. Tiếng lộc cộc đêm thanh vắng nghe rất rõ mặc dù mẹ đã cố đi rất nhẹ. Cứ 4 tiếng cộc cộc là mẹ ra đến cửa buồng ngủ, 3 tiếng cộc cộc nữa là mở cửa buồng vệ sinh, rồi tiếng bật công tắc đèn. Tiếng bật đèn bao giờ cũng không liền ngay tiếng mở cửa vì mẹ còn phải rờ rẫm tìm. Lại một tiếng kẹt cửa nhẹ rồi im ắng. Bao giờ cũng nín thở chờ tiếng xả nước. Nếu lâu chưa thấy tiếng xả nước thì ngồi dậy để nghe ngóng và thở phào khi nghe tiếng nước xả ào ào trong bồn cầu. Rồi nhìn thấy bóng mẹ dò dẫm đi qua cửa sau khi đèn trong buồng vệ sinh đã tắt. Còn 4 tiếng cộc cộc nữa, tiếng mẹ húng hắng nhẹ rồi yên lặng. Nhẹ nhàng hé cửa buồng, thấy mẹ nằm im thì mới về ngủ lại. Có hôm mẹ ngồi trong bóng tối, lấy dầu gió xoa lên thái dương, mùi dầu gió thơm hăng hắc. Thế là ngồi xuống bên mẹ, vòng tay bóp đầu, bóp vai cho mẹ thật nhẹ, thật nhẹ. Chỉ một lát thôi, mẹ bảo: “đỡ nhức rồi, con về ngủ đi”. Đêm nào cũng thế, gần một năm từ ngày đón mẹ lên Hà Nội sau khi được nghỉ hưu. 

     Mà giờ này đêm nay, còn đâu tiếng lộc cộc đó nữa, chẳng bao giờ còn nữa mẹ ơi.

Năm giờ sáng 

Vừa mới chợp mắt lại một lúc thế mà giờ đã tỉnh hẳn. Con người có đồng hồ sinh học chăng, thì đúng với mình rồi. Bao năm qua cứ 5 giờ sáng là thức giấc. Từ ngày về hưu cũng vậy. Trải tấm đệm mỏng chỗ rộng trong phòng khách để tập thể dục. Lại nhớ khi còn mẹ, giờ này là lấy viên thuốc huyết áp, một viên tiểu đường nữa và cốc nước ấm cho mẹ đây. Rồi vào buồng vệ sinh pha nước vào cái thau nhựa, xếp chiếc ghế con bên cạnh để mẹ ngồi, lấy muối trắng bỏ vào cái ca, cùng cái khăn tay rửa mặt của mẹ đặt trên cái ghế nhựa cao. Uống thuốc xong mẹ ra vệ sinh buổi sáng. Mẹ tự làm lấy chẳng phiền đến các con. Cái bồn rửa bằng gốm sứ hiệu Linax đẹp mấy cũng chẳng có giá trị gì cho mẹ vì nó gắn cao thế thì làm sao mẹ với tới. Chẳng cứ mấy thiết bị vệ sinh mà nhiều thứ tưởng rằng cao cấp trong nhà này cũng chẳng mấy tác dụng cho mẹ khi mắt đã mờ, tai đã nặng, mẹ ơi…

     Tập thể dục xong đã hơn 5.30, khi còn mẹ thì nắng cũng như mưa, hai mẹ con lại xuống sân để mẹ tập đi bộ. Nếu mưa thì đi trong hành lang rộng thênh thang của tòa nhà. Trước khi đi, pha cho mẹ một cốc bột sắn dây không đường, thứ mẹ thích uống hàng ngày. Nhẩn nha ngồi đợi mẹ sửa soạn một cách bình thản. Mẹ lấy tay vuốt vuốt mớ tóc “húi cua” ngắn 3 phân mà cứ khoảng 20 ngày lại lấy tông đơ điện dũi cho mẹ một lần. Rồi chậm rãi đặt một vòng khăn tròn lên đầu thay cho khăn vấn tóc làm giá đỡ cho chiếc khăn vuông đen đội kiểu “mỏ quạ” từ ngày xưa. Có hôm mạnh dạn bảo: “mẹ ơi, trời nóng thế này, mẹ cứ để đầu trần cho mát, nhiều bà cụ già dưới sân vẫn để đầu trần đấy thôi”. Nhưng chẳng thuyết phục được mẹ. “Ai lại để cái đầu trơ ra thế này, không được con ạ. Cái bà cụ Thảo lại còn mặc cả quần hoa nữa chứ, bảo rằng cho nó sạch. Sạch hay không là do mình chứ. Bà già là cứ phải quần đen”.

     Mẹ chịu khó đi bộ thật. Chiếc xe đẩy làm chỗ dựa cho mẹ bám cả hai tay mà đi. Cái này là cái thứ tư rồi đấy, mẹ phải bám vào xe mà đi gần 20 năm rồi. Ngày trước xe làm bằng ống sắt vừa nặng vừa chóng hỏng. Giờ xe được làm bằng đuya-ra, nhẹ và bền chắc hơn nhiều. Hai bánh trước làm bằng nhựa tổng hợp khá tốt. Hai càng sau bằng đế nhựa mài xuống đất cho khỏi trơn trượt nên chóng mòn. Ông anh rể trên Hòa Bình, vào cửa rừng nhờ thợ mộc ở đó kiếm cho mấy mẩu gỗ gì rắn hơn cả thép, dùng rất lâu hỏng. Khoảnh sân trong khu chung cư khá rộng, được lát gạch men. Chiều dài đoạn sân phải hơn 90 m. Sáng nào mẹ cũng đi đủ 15 vòng mới ngồi tạm nghỉ. Trời nóng thì luôn ngồi quạt cho mẹ bằng chiếc quạt nan. Tai mẹ nặng, phải ghé sát vào tai trái mà nói thì mới nghe được. Có mấy bà cụ ít tuổi hơn mẹ cũng thường đi bộ ở sân, lúc ngồi nghỉ hay trò chuyện cùng mẹ, lại phải ngồi bên “làm phiên dịch”. Có cụ bảo: “bác chăm cụ thế này là quí hóa lắm, mai kia cụ chết, không cần phải khóc”. Ừ mình có khóc đâu nhỉ, giờ nhìn cái xe chỉ ứa nước mắt thương nhớ mẹ mà thôi. Mẹ ơi, cái xe này con sẽ giữ mãi như một kỉ vật của mẹ. Một vật dụng thân thiết giúp mẹ chống chọi với căn bệnh tiểu đường mấy chục năm. Sáng nào mẹ cũng đi hai đợt như thế cho đủ 30 vòng sân. Có lúc thấy mẹ ướt đẫm vai áo, dừng lại giữa sân, ghé tai mẹ hỏi thì mẹ bảo: “hôm nay mỏi thế, nhưng mới được 28 vòng, còn hai vòng nữa cơ”. Rồi mẹ lại cố từng bước, từng bước…Đi thong thả bên cạnh quạt cho mẹ, vung tay rộng để làn gió thoảng hết từ đầu xuống chân, cũng là một động tác thể dục luôn. Hôm nào trời gió mát thì thôi. Có người tham gia :”anh mua lấy cái quạt con con chạy ắc qui gắn vào xe cho cụ, vừa mát vừa đỡ quạt”. Vâng, điều đó không sai, nhưng chưa đủ. Mẹ có con giai đi bên cạnh, quạt đều đều, mẹ đi khỏe hơn chứ vì như có con tiếp sức. Cái sự tiện lợi kia, có lúc lại chẳng bằng cái tận tụy mộc mạc chất chứa yêu thương.

Mười giờ sáng

Cái đồng hồ điện tử kêu tít tít một hơi, báo đến giờ ăn rau của mẹ. Hôm nay, tiếng kêu kéo mình về với hiện tại. Mẹ mất rồi còn đâu. Chúng con sẽ cúng cơm mẹ mỗi ngày theo phong tục. Nhớ hồi mới phát hiện mẹ bị tiểu đường. Anh bạn bác sĩ chuyên khoa bảo :” Người bị bệnh tiểu đường có thể sống khỏe với 3 điều kiện. Một là ăn kiêng ít bột, ít đường, nhiều rau, hai là vận động thật nhiều, ba là dùng thuốc để hỗ trợ, nhưng quan trọng nhất là vận động và ăn nhiều rau”. Thế mới có bữa rau vào lúc 10 giờ sáng và 6 giờ chiều hàng ngày cho mẹ. Từ hôm bị ngã, mẹ không vận động được, chỉ ít ngày mà sức khỏe mẹ sụp xuống thật nhanh. Mẹ thích ăn rau luộc nhừ, không cần chấm mắm muối, rau thì mùa nào thức ấy, trừ rau muống. Đến bữa mẹ ngồi cùng cả nhà, chỉ một lưng cơm thôi, thức ăn thì gắp sẵn, hoặc để bát riêng gần mẹ. Nếu có xương ninh hoặc chân giò thì cứ để mẹ tự ăn, mẹ không thích lọc xương ra, chỉ cần cái khăn tay nhỏ vắt kiệt nước để cạnh cho mẹ lau, thế là mẹ cầm tay mà ăn ngon lành.

     Giờ nghỉ trưa mẹ ngủ rất tốt, có khi đến 15 giờ mới lộc cộc khua gậy ra phòng khách. Một cốc nhỏ nước quả hoặc quả cắt nhỏ là bữa phụ buổi chiều. Mẹ thích nhất là thanh long, chuối tây, bưởi. Khó mời được mẹ những thứ ngọt như cam, xoài, dưa hấu, đu đủ, táo…nếu có thì chỉ một miếng thật nhỏ. Rồi mẹ ngồi ngắm con giai tập một bài thái cực quyền ngay trong phòng khách. Mẹ bảo :” dạy em Chính tập với. Nó lười tập nên bụng to chứ không chắc người như anh đâu. Mà cái thằng, chỉ thích câu cá, đi câu thì ngồi cả ngày, ích gì”. Hơn 10 ngày nay, con không tập được. Hôm nay ngồi đây nghĩ về mẹ, chân tay con mỏi rã, chưa tập được. Rồi ngày mai, ngày kia con sẽ lại tập, chỉ tội không có mẹ ngồi nhìn con tập thôi, mẹ ơi...

Mười bẩy giờ 

Tiếng ồn ào ngoài hành lang. Bọn trẻ trong chung cư tan học đã về. Chúng lại ùa xuống sân chung để chơi bóng, trượt pa-tanh, đi xe đạp mini. Buổi chiều mẹ thường tập đi trong hành lang cho an toàn, không thoáng bằng ở ngoài sân nhưng không sợ lũ trẻ xô vào. Mẹ đếm cẩn thận lắm, đoạn đường ngắn hơn nên hôm nào cũng đi hai lượt, mỗi lượt phải đủ 20 vòng. Giờ đã sang hè, 5 rưỡi chiều mà vẫn còn nắng. Nhìn bọn trẻ nô đùa ngoài sân, nhìn hành lang chung cư dài hun hút không thấy bóng mẹ tập đi nữa. Mẹ ơi, giờ này mẹ ở đâu?

     Bữa cơm tối thật nhạt. Mấy đứa con sợ bố mẹ buồn nên kéo cả sang. Rồi cũng lại chỉ kể chuyện về bà nội. Đứa chắt đích tôn lên 3 tuổi khoe :”hôm qua con đội khăn mầu cam, sao ông bà không đội mầu cam? Con sợ, kèn nó thổi to quá. Hôm nay ông bà quên không đón cụ lên à?”. 

Ừ, ông không đón được, cụ đi xa, đi xa lắm rồi con ơi. 

“cụ đi công tác à, như bố Quyết à? Cụ có mang vali không?”. 

Cụ đi rồi, không mang gì cả con ơi. “cụ đi nhẹ như thiên thần” mấy người hàng xóm chứng kiến giờ phút lâm chung của mẹ nói thế.

Hai mươi hai giờ

Chiếc tivi ở phòng khách nói một mình chẳng có ai xem. Hiển kêu đau đầu đi nằm sớm. Ngồi ở bàn máy tính mà chẳng thấy ham muốn xem gì, đọc gì như mọi khi. Máy điện thoại rung nhẹ, có tin nhắn mới :“Mai ông đón cháu hộ con nhé”. Ừ, mai sẽ đi đón cháu, sẽ tiếp tục cuộc sống thường ngày mà không còn mẹ nữa. Bước ra ban công, gió nhẹ và mát dịu. Trời trong, trăng 17 đã lên cao, trăng thành phố không sáng bằng ở quê, nếu không để ý có khi còn không thấy trăng nữa giữa những căn nhà cao tầng. 

Vầng trăng cao trên kia, có mẹ tôi ở trên đó không?

22/4/2016